به گزارش مجله خبری نگار/خراسان-صادق غفوریان: با تشکیل سازمان ملی هوش مصنوعی، این فناوری در کشور رسما صاحب خانه و کاشانه شد و اگرچه فعالیتهای حوزه فناوری هوش مصنوعی در کشور در سالهای اخیر تعطیل نبوده، اما جای سند ملی و سازمان تخصصی هوش مصنوعی خالی بود که دولت سیزدهم بر آن همت گمارد و آن را به نتیجه رساند.
۱۹ تیرماه گذشته «سازمان ملی هوش مصنوعی» با حضور سرپرست ریاست جمهوری و معاون علمی رئیسجمهور رسما افتتاح شد. تشکیل این سازمان از مفاد کلیات سند ملی تاسیس این سازمان بود که ۲۹ خردادماه گذشته در نشست شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب اعضا رسید.
اما روز گذشته معاون علمی و فناوری رئیس جمهور جزئیات جدیدی از تشکیل سازمان هوش مصنوعی ایران ارائه کرد و مأموریت اصلی این سازمان را توسعه زیرساختها عنوان کرد. دهقانی فیروزآبادی توضیح داد: سازمان هوش مصنوعی، بعد از ۱۲ ماه پیگیریهای انجام شده به دستور رئیس جمهور شهید که در همایش نخبگان سال گذشته صورت گرفته بود، کار خودش را شروع کرد.
از اتفاقات مهم تشکیل این سازمان، اختصاص بودجه و ردیف اختصاصی هوش مصنوعی است که دهقانی فیروزآبادی درباره آن میگوید: وقتی این سازمان افتتاح شد، چند اتفاق در آن افتاد، ابتدا اساسنامه و سند هوش مصنوعی کشور که بیش از ۱۸ هزار صفحه سند پشتیبان دارد و ساعتها کار کارشناسی روی آن انجام شده، به تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی رسید. سازمان تشکیل و تشکیل آن ابلاغ شد و ساختمانی برای آن در نظر گرفته شد. تا الان ۳ هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان منابع به آن تخصیص داده شده است که هزار میلیارد آن از پروژههای پیشران علمی و ۲۵۰۰ میلیارد از صندوق توسعه ملی وارد شده است.
اما شاید این سوال مطرح شود که وظایف این سازمان چیست؟ بنابر اعلام معاون رئیس جمهور، سازمان ملی هوش مصنوعی سازمانی کاملاً چابک است که کل وظیفه آن، ایجاد کردن زیرساخت است. ما در زیرساخت ۳ وظیفه داریم که اول مرجع پردازشی خوب در کشور داشته باشیم. دوم الگوهای بزرگ نرمافزاری در کشور داشته باشیم که همه بتوانند استفاده کنند. سوم، دادهها و دادههای آماده به کار در ادارههای دولتی مربوط به هوش مصنوعی را جمعآوری کنیم. کار کل سازمان این است که یک اپراتور را ایجاد کند که این ۳ خدمت را ارائه کند.
حال که هوش مصنوعی دارای سازمان ملی شده، بد نیست به جایگاه ایران و دانشگاههای آن در هوش مصنوعی جهان نظری بیفکنیم.
بر اساس دادههای گزارش موسسه ایآی رنکینگز (AI rankings) در بین کشورهای اسلامی در بازه زمانی ۲۰۱۴ تا ۲۰۲۳ در حوزه هوش مصنوعی، به ترتیب عربستان سعودی با ۲۰ نویسنده از ۲ دانشگاه، شاخص انتشارات تنظیمی ۵۰۸.۹ و شاخص هوش مصنوعی (تعداد مقالات منتشر شده در زمینه هوش مصنوعی) ۱۴.۹۹، امارات متحده عربی با ۲۸ نویسنده از ۳ دانشگاه، شاخص انتشارات ۳۰۸.۲ و شاخص هوش مصنوعی ۱۲.۹۷و ترکیه با ۵۸ نویسنده از ۸ دانشگاه، شاخص انتشارات ۱۲۷.۸ و شاخص هوش مصنوعی ۱۲.۲۵ در رتبههای اول تا سوم قرار دارند.
همچنین جمهوری اسلامی ایران با ۱۵ نویسنده از ۲ دانشگاه و با شاخص انتشارات ۳۳ و شاخص هوش مصنوعی ۲.۳۷ رتبه ۳۳ جهانی و رتبه پنجم کشورهای اسلامی را به خود اختصاص داده است. براساس شاخصهای ارزیابی این موسسه، فقط دانشگاههای صنعتی شریف و علم و صنعت در این رتبهبندی حاضر هستند.
در کنار رتبه بندیهای گوناگون جهانی، اما نظام رتبهبندی آموزشی اجورنک (EduRank) شرایط بهتری را برای دانشگاههای ایران در میان کشورهای اسلامی احصا و معرفی کرده است. براساس نظام رتبهبندی یادشده بین کشورهای جهان اسلام دانشگاه تهران با رتبه ۲۰۱ جهانی، دانشگاه فناوری مالزی با رتبه ۳۰۶ جهانی، دانشگاه فنی استانبول با رتبه ۳۷۵ جهانی در رتبههای اول تا سوم قرار دارند.